Tìm hiểu về truyền thuyết và ý nghĩa của loài hoa bỉ ngạn

Hoa bỉ ngạn, có tên khoa học là Lycoris Radiata, được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như hoa Long Trảo Hoa, cây Mạn Châu Sa Hoa, Hồng hoa Thạch Toán... Đặc điểm đáng chú ý của loài cây này chính là những bông hoa tạo thành các chùm rất đẹp mắt.

Hoa bỉ ngạn thuộc loại cây thân thảo, có chiều cao dao động từ 40-100cm. Chúng thường mọc gần nhau và có thể có hoa trong ba màu chính là đỏ, vàng và trắng, tuy nhiên màu đỏ là phổ biến nhất.

Các bông hoa của cây bỉ ngạn mọc từ mặt đất và có từ 5-7 nụ hoa trên mỗi đài hoa. Khi chúng nở, chúng mở rộng ra theo mọi hướng, như thể chúng muốn thu thập tinh túy của thiên nhiên. Điều đáng chú ý là sau khi cây ra hoa, lá sẽ không tiếp tục phát triển và ngược lại, khi có lá, thì hoa sẽ không xuất hiện. Điều này làm cho hoa và lá của cây bỉ ngạn không bao giờ xuất hiện cùng lúc.

Loài cây bỉ ngạn thường tự nhiên mọc hoang tại các bờ mương, bờ sông, bờ rừng rộng, triền đồi và thường được tìm thấy nhiều ở các nghĩa trang. Củ của loài hoa này chứa chất Lycorin, một chất độc thần kinh, do đó, cần tránh tiếp xúc trực tiếp với củ của loài cây này để đảm bảo an toàn.

Nguồn gốc, ý nghĩa của hoa bỉ ngạn

Nguồn gốc

Thực tế, hoa bỉ ngạn tồn tại trên khắp thế giới và có phân bố rải rác tại nhiều vùng địa lý. Loài hoa này thuộc họ hoa loa kèn đỏ và có nguồn gốc ban đầu tại Trung Quốc. Sau đó, nó đã được phát hiện tại Nhật Bản và năm 1854, nó cũng được tìm thấy ở Hoa Kỳ. Riêng tại Việt Nam, hoa bỉ ngạn chủ yếu xuất hiện ở Đà Lạt vì đây là vùng đất duy nhất có khí hậu và thổ nhưỡng thích hợp để cây sinh sống và phát triển. 

Về khía cạnh truyền thuyết, hoa bỉ ngạn ra đời từ một câu chuyện xúc động của cặp tình yêu trần thế. Xưa kia, có hai người thanh niên tên là Mạn Châu và Sa Hoa. Họ quen biết và đến bên nhau, không để ý đến luật lệ thiên đàng, và hứa hẹn sẽ ở cùng nhau suốt đời. Nhưng do vi phạm quy tắc thiên đàng, họ bị trừng phạt và biến thành lá và hoa trên cùng một cây.

Cây này tỏ ra kiêu sa và lúc nào cũng đẹp đẽ, nhưng nó mang theo nhiều nỗi buồn và u sầu. Đặc biệt, khi hoa nở, lá lại không còn mọc và ngược lại, khi lá phát triển, hoa không bao giờ xuất hiện. Sự chia lìa giữa hoa và lá giống như hình phạt áp đặt lên Mạn Châu và Sa Hoa, khiến họ mãi mãi xa cách.

Một ngày kia, Đức Phật tình cờ thấy loài hoa có màu đỏ rực rỡ lan tỏa trên một vùng đất, thể hiện sự nhớ nhung và đau buồn sâu thẳm. Được hiểu rằng trong sắc đỏ ấy ẩn chứa một câu chuyện huyền bí, Đức Phật thương xót và đưa chúng về Cực Lạc.

Cực Lạc là một miền thiêng liêng, nơi tinh tế, và loài hoa này phải bỏ đi mọi cảm xúc buồn, nhớ nhung,... trên thế gian. Kết quả, những cảm xúc ấy biến thành một sắc đỏ rực rỡ, rơi xuống sông Vong Xuyên.

Lúc này, Bồ Tát Địa Tạng gieo xuống hạt giống để chúng trở thành những đóa hoa đỏ tươi bay lên từ mặt nước. Từ đó, loài hoa đỏ này được gọi là Mạn Châu Sa Hoa và có nhiệm vụ dẫn dắt linh hồn về với chu kỳ tái sinh.

Còn những đóa hoa ở Cực Lạc của Đức Phật biến thành màu trắng tinh khiết, không bị lẫn lộn với bụi trần. Chúng được gọi là Mạn Đà La Hoa – hoa thuần khiết của cõi Phật. Đây cũng là một biệt danh khác của hoa bỉ ngạn.

Như vậy, hoa bỉ ngạn có hai màu sắc chính, một là màu trắng tinh khiết, tượng trưng cho sự không mong muốn, vô tư, vô tư, vô lo. Màu còn lại là màu đỏ rực, gợi nhớ sự chia lìa và nỗi buồn đau.

Ý nghĩa

Ở các quốc gia và vùng đất khác nhau, hoa bỉ ngạn mang theo những ý nghĩa đặc biệt tùy thuộc vào cảm nhận của người dân tại đó. Tuy nhiên, nhìn chung, hoa bỉ ngạn vẫn được xem là biểu tượng của sự chia lìa.

Tại Nhật Bản, hoa bỉ ngạn thường tượng trưng cho những ký ức đau buồn, khó quên. Trong khi ở Triều Tiên, loài hoa này thường được sử dụng để thể hiện sự nhớ nhung và tình yêu đôi trái.

Ở Trung Quốc, hoa bỉ ngạn thể hiện sự thuần khiết và tinh tế, song cũng đồng thời mang theo ý nghĩa của sự chia ly và khó khăn.

Trong triết lý Phật giáo, hoa bỉ ngạn là loài hoa xuất hiện ở 18 tầng địa ngục, vì vậy nó thường được xem như biểu tượng của vẻ đẹp trong cái chết và ký ức đau thương.

Về khía cạnh phong thủy và tâm linh, có quan điểm cho rằng hoa bỉ ngạn là cánh cửa dẫn vào thế giới của những linh hồn đã ra đi. Nhiều người tin rằng vì nó là hoa dành riêng cho những người đã qua đời, nên việc trồng nó xung quanh nhà có thể đem lại xui xẻo và khó khăn cho gia đình. Tuy nhiên, quan điểm này không hoàn toàn chính xác. Trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt Nam, trồng hoa bỉ ngạn mang ý nghĩa là tạo sự kết nối giữa thế gian và thế giới của ông bà tổ tiên. Điều này giúp cho ông bà có thể đến thăm và bảo vệ con cháu trong gia đình, mang lại hòa thuận và sức khỏe cho mọi người.

Ngoài ra, ý nghĩa của hoa bỉ ngạn còn được phân giải dễ hiểu theo từng loại hoa:

• Hoa bỉ ngạn đỏ: Với màu đỏ rực nổi bật, hoa bỉ ngạn đỏ là loại phổ biến nhất trong tất cả các màu sắc. Bên dưới sắc hoa tươi sáng đó, chúng ẩn chứa ý nghĩa của sự chia lìa và nỗi buồn khi tình yêu phải trải qua sự cách biệt.
• Hoa bỉ ngạn trắng: Những đóa hoa Bỉ Ngạn trắng mang vẻ đẹp tinh khôi, thanh khiết và tao nhã, không bị gìn giữ bởi bụi trần. Khác biệt với hoa Bỉ Ngạn đỏ, hoa Bỉ Ngạn trắng đại diện cho một tình yêu thuần khiết, ghi lại kỷ niệm về một tình cảm trong sáng.
• Hoa bỉ ngạn vàng: Chẳng kém vẻ rực rỡ của hoa bỉ ngạn đỏ, hoa bỉ ngạn vàng tỏa sáng với tông màu vàng ấm áp, giống như ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, nó cũng mang theo ý nghĩa của sự chia lìa vĩnh viễn, không thể nhìn thấy đối phương, nhưng ẩn sâu trong con tim vẫn lưu giữ hình bóng của người kia.
• Hoa bỉ ngạn tím: Hoa bỉ ngạn màu tím đã làm say đắm bao người với sắc thái màu sắc trung thành. Dù chịu đựng khó khăn đến đâu, tình yêu vẫn được giữ gìn hoàn hảo và trong sáng như ban đầu. Hơn nữa, chúng cũng tượng trưng cho việc sau thời gian dài chia xa, cuối cùng bạn và người yêu sẽ quay về bên nhau.

Những tác dụng của hoa bỉ ngạn